Ενημέρωση

Σε πολλά άρθρα μας στην «Ελευθεροτυπία» έχουμε ασχοληθεί με διάφορες πλευρές του οξύτατου δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει τα τελευταία 28 χρόνια η χώρα μας και έχουμε τονίσει ότι οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους οι οικογένειες δεν αποκτούν τον αριθμό των παιδιών που επιθυμούν είναι από τη μια μεριά η ανεπάρκεια των εισοδημάτων τους και από την άλλη η ελάχιστη βοήθεια που παρέχει το κράτος στην οικογένεια και το παιδί (έλλειψη βρεφονηπιακών σταθμών, ανεπαρκή οικογενειακά επιδόματα και φορολογικές απαλλαγές, ανεπαρκή σχολεία με ακατάλληλα ωράρια για εργαζόμενους γονείς κ.λπ.)**.

Ενας δείκτης για το αν και κατά πόσον το κράτος φροντίζει για την οικογένεια και τα παιδιά είναι οι κατά κεφαλήν κοινωνικές δαπάνες για την οικογένεια και τα παιδιά σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ). Το ύψος, όμως, αυτών των δαπανών της κάθε χώρας εξαρτάται και από το ύψος του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της σε ΜΑΔ. Κατά συνέπεια, ο δείκτης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συγκρίσεις ανάμεσα σε κράτη είναι οι κατά κεφαλήν κοινωνικές δαπάνες για την οικογένεια και τα παιδιά σε ΜΑΔ ως ποσοστό του κατά κεφαλήν Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) σε ΜΑΔ.

Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε τόσο τις κατά κεφαλήν κοινωνικές δαπάνες για την οικογένεια και τα παιδιά σε ΜΑΔ όσο και τις ίδιες δαπάνες ως ποσοστό τού κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ΜΑΔ στα 15 κράτη-παλαιά μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε. 15) τα έτη 2000 και 2006, με βάση τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.), της Eurostat. Τα στοιχεία αυτά για τα 15 κράτη-μέλη και το σύνολό τους (Ε.Ε. 15) δίνονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Από τον πίνακα αυτόν φαίνεται ότι το 2006 σε σχέση με το 2000 οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την οικογένεια και τα παιδιά:

- Σε ΜΑΔ αυξήθηκαν σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. 15. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στην Ιρλανδία και η μικρότερη στο Βέλγιο. Η αύξησή τους στην Ελλάδα ήταν η 8η σε ύψος.

- Ως ποσοστό, όμως, του κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ΜΑΔ αυξήθηκαν μόνο σε 9 κράτη και μειώθηκαν σε 6. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στην Ολλανδία και η μεγαλύτερη μείωση στην Ελλάδα.

Αποτέλεσμα των μεταβολών αυτών ήταν να σημειωθούν ορισμένες ανακατατάξεις στη σειρά των κρατών ως προς το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν οι κοινωνικές δαπάνες για την οικογένεια και τα παιδιά σε ΜΑΔ στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ΜΑΔ των 15 κρατών. Πιο συγκεκριμένα

- 4 κράτη βελτίωσαν τη θέση τους (η Σουηδία από την 6η το 2000 στην 4η το 2006, το Λουξεμβούργο από την 3η στη 2η, η Ιρλανδία από την 9η στην 8η και η Ολλανδία από τη 12η στη 10η), και

- 6 κρατών η θέση χειροτέρευσε (της Γερμανίας από τη 2η στην 3η, της Φινλανδίας από την 4η στην 5η, της Αυστρίας από την 5η στην 6η, του Βελγίου από την 8η στην 9η, του Ηνωμένου Βασιλείου από τη 10η στην 11η και της Ελλάδας από την 11η στη 12η).

- Η θέση των υπολοίπων 5 κρατών παρέμεινε αμετάβλητη (της Δανίας στην 1η, της Γαλλίας στην 7η, της Πορτογαλίας στη 13η, της Ισπανίας στη 14η και της Ιταλίας στη 15η).

Το γεγονός ότι το 2006 η Ιταλία κατείχε τη 15η θέση στις κοινωνικές δαπάνες για την οικογένεια ως ποσοστό του ΑΕΠ και τη 13η θέση στις γεννήσεις ανά 1.000 κατοίκους, η Ισπανία (τη 14η και 10η αντίστοιχα), η Πορτογαλία (τη 13η και τη 12η, αντίστοιχα) και η Ελλάδα (τη 12η και 11η αντίστοιχα) δείχνει και αποδείχνει ότι ένας από τους βασικούς λόγους στους οποίους οφείλεται η χαμηλή γεννητικότητα στα κράτη αυτά είναι το χαμηλό ποσοστό του κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ΜΑΔ που αφιερώνουν στις κατά κεφαλήν κοινωνικές δαπάνες σε ΜΑΔ για την οικογένεια και τα παιδιά. Αυτό, όμως, δεν ισχύει για όλα τα κράτη, όπως π.χ. στη Γερμανία.

Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι η 11η θέση, την οποία κατέχει στις γεννήσεις ανά 1.000 κατοίκους οφείλεται στο ότι το 17% των γεννήσεων το 2006 ήταν από αλλοδαπές μητέρες. Αν αφαιρεθούν οι γεννήσεις αυτές, η Ελλάδα θα βρισκόταν στην 15η και τελευταία θέση στις γεννήσεις ανά 1.000 κατοίκους.

Οπως έχουμε δείξει σε προηγούμενα άρθρα μας, τα 10 τουλάχιστον τελευταία χρόνια ο ελληνικός πληθυσμός μειώνεται, δεδομένου ότι οι θάνατοι των Ελλήνων ξεπερνούν τις γεννήσεις από Ελληνίδες μητέρες. Το γεγονός αυτό κάνει ακόμα πιο προκλητική τη μείωση το 2006 του ποσοστού που αντιπροσωπεύουν οι κατά κεφαλήν κοινωνικές δαπάνες σε ΜΑΔ για την οικογένεια και τα παιδιά στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ΜΑΔ. Πότε επιτέλους θα αντιληφθούν τα κόμματα εξουσίας ότι το δημογραφικό αποτελεί το υπ' αριθμ. 1 εθνικό μας πρόβλημα και θα αυξήσουν γενναία τις δαπάνες για την οικογένεια και τα παιδιά;

** Πολύτιμες και εξαιρετικά σημαντικές έρευνες για τα αίτια της υπογεννητικότητας έχει κάνει το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών. Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης για τα ερευνητικά ιδρύματα αποδυναμώνει δραστικά το ΕΚΚΕ, με αποτέλεσμα να υποστεί καίριο πλήγμα η κοινωνική έρευνα στη χώρα μας.

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: Αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

• Προηγούμενο
• Επόμενο